Τα ποτάμια της Πελοποννήσου

Η Πελοπόννησος είναι γεμάτη τρεχούμενα νερά και μπορείς να απολαύσεις μια δροσερή απόδραση.

• Αλφειός

Ο Αλφειός είναι ο σημαντικότερος ποταμός της Πελοποννήσου. Είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Πελοποννήσου τόσο σε μήκος (110 km), όσο και σε παροχή. Το όνομα του ποταμού ετυμολογείται από το αρχαίο ρήμα αλφάνω που σημαίνει πλουτοδοτώ, προσφέρω πλούτο εξ ου και η λέξη «τιμαλφή». Οι πηγές του Αλφειού εντοπίζονται στο οροπέδιο της Τριπόλεως, στις απολήξεις του Πάρνωνα και στις πλαγιές του βόρειου Ταυγέτου, στην περιοχή του Ασεατικού Πεδίου, σε υψόμετρο 700-800 μ. Το ρεύμα του ποταμού αυτού είναι ορμητικό.

Στον Αλφειό αρκετοί αθλητές πραγματοποιούν κατάβαση με φουσκωτό σκάφος. Είναι εντυπωσιακή διαδρομή για ράφτινγκ στην Ελλάδα με συνεχόμενα τεχνικά περάσματα. 

• Ελισσώνας

Ο Ελισσώνας είναι ποταμός της Αρκαδίας, ένας από τους παραποτάμους του Αλφειού. Πηγάζει από το Μαίναλο και το κεντρικό τμήμα του βουνού ανάμεσα στα χωριά Πιάνα και Αλωνίσταινα και συναντάει τον Αλφειό κοντά στη Μεγαλόπολη. Το όνομα του το οφείλει στον Ελισσώνα, έναν από τους 50 γιους του Λυκάονος.

• Ερύμανθος

Ο Ερύμανθος είναι ποταμός της Πελοποννήσου που πηγάζει από το ομώνυμο όρος Ερύμανθος και εκβάλλει στον ποταμό Αλφειό, αποτελώντας έναν από τους κύριους παραποτάμους του. Οι πηγές του βρίσκονται στην νοτιοανατολική πλευρά του όρους Ερυμάνθου στην Αχαΐα και έχει συνολικό μήκος περίπου 60 χλμ.

Χαρακτηριστικά είναι τα πέτρινα γεφύρια του που φτιάχτηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα, όπως π.χ. το Παραλογγίτικο, το Πουρνογιόφυρο ή Πρινογιόφυρο, του Σεϊντάγα, το Τουρκογέφυρο στο “Δομοκό”, στα Τριπόταμα κ.ά.

• Ευρώτας 

Ο Ευρώτας είναι ποταμός της Πελοποννήσου. Πηγάζει από το αρκαδικό οροπέδιο, νότια της Μαντινείας. Συγκεκριμένα οι πηγές του βρίσκονται στη περιοχή Λογαρά του χωριού Σκορτσινός το οποίο είναι και το τελευταίο Αρκαδικό χωριό. Μετά από μία διαδρομή 82 χλμ., στην κοιλάδα που ορίζουν ο Πάρνωνας και ο Ταΰγετος, κατά τη διάρκεια της οποίας δέχεται τα νερά από αρκετούς παραποτάμους, εκβάλλει στο μυχό του Λακωνικού Κόλπου, σχηματίζοντας δέλτα. Ο Ευρώτας έχει μήκος που προσεγγίζει τα 82 χιλιόμετρα.

Στις εκβολές του σχηματίζει εκτεταμένο δέλτα, το οποίο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υγροβιότοπους της Πελοποννήσου και υπάγεται στο δίκτυο περιοχών Natura 2000. το δέλτα παραμένει σημαντικός τόπος για τα διαβατικά πουλιά και είναι η τρίτη πιο σημαντική περιοχή της Ελλάδας (μετά τη Ζάκυνθο και την Κρήτη) για την ωοτοκία της θαλασσοχελώνας (caretta caretta). Ο Ευρώτας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της αρχαίας Σπάρτης, η οποία και είχε χτιστεί σε ύψωμα κοντά στη δεξιά όχθη του.

• Λάδωνας 

Ο Λάδωνας είναι ποταμός της Πελοποννήσου, παραπόταμος του Αλφειού. Πηγάζει από τα Αροάνια και συγκεκριμένα από το όρος Πεντέλεια (γνωστό και ως Ντουρντουβάνα). Διασχίζει τον Νομό Αχαΐας και τον Νομό Αρκαδίας και συμβάλλει στον Αλφειό. Το μήκος είναι μεγαλύτερο από 60 χιλιόμετρα.

Γνωστό είναι επίσης και το υδροηλεκτρικό φράγμα του Λάδωνα στην Αρκαδία, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1950, ενώ είναι αρκετά γνωστός ο υδροβιότοπός του που μαζί με την τεχνητή λίμνη έχουν σπάνια πανίδα και χλωρίδα.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί αθλητικές δραστηριότητες στην περιοχή του, όπως κανόε-καγιάκ και ράφτινγκ, ενώ η φυσική ομορφιά του τοπίου του ενδείκνυται για πεζοπορίες και για ψάρεμα. Χαρακτηριστικά είναι τα πέτρινα γεφύρια του που φτιάχτηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα, όπως π.χ. της Γύριζας, της Δήμητρας, το Σπαθαραίικο, του Τσερχοτάμπεη ή Τσερνοτάμπεη κ.ά.

• Λούσιος 

Ο Λούσιος είναι παραπόταμος του Αλφειού, με μήκος περίπου 23 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με την παράδοση πήρε το όνομα αυτό επειδή στα νερά του έλουσαν τον νεογέννητο Δία οι νύμφες Νέδα, Αγνώ και Θεισόα. Ο Λούσιος, αφού περάσει δυτικά της Δημητσάνας, όπου υπάρχει το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, διασχίζει ένα εντυπωσιακό φαράγγι μήκους 15 χιλιομέτρων και πλάτους περίπου 2 χιλιομέτρων, προτού καταλήξει στον Αλφειό, κοντά στην Καρύταινα. Στις δύο πλευρές του φαραγγιού βρίσκονται δύο ιστορικές μονές, η Μονή Φιλοσόφου και η Μονή Προδρόμου. 

Ο Λούσιος προσφέρεται για εναλλακτικό τουρισμό (πεζοπορία, κανόε-καγιάκ και ράφτινγκ).

•  Η Νέδα 

Η Νέδα είναι ποτάμι της Πελοποννήσου που βρίσκεται στα σύνορα των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας. Πηγάζει από το όρος Λύκαιο, ρέει προς τα δυτικά και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, μεταξύ των ακτών της Κυπαρισσίας και της Ζαχάρως. Το μήκος της είναι 32 χιλιόμετρα. Το ποτάμι πήρε την ονομασία του από την νύμφη Νέδα. 

Ο ποταμός σε ένα μεγάλο τμήμα του διασχίζει χαράδρα με πολύ πλούσια βλάστηση. Κατά μήκος της πορείας του δημιουργούνται καταρράκτες. Ο μεγαλύτερος βρίσκεται κοντά στην Φιγαλεία και έχει ύψος περίπου 35 μέτρα.

• Ύδατα Στυγός

Τα Ύδατα της Στυγός είναι οι πηγές του ποταμού Κράθη στον Χελμό της Επαρχίας Καλαβρύτων στην Αχαΐα σε υψόμετρο 2.100 μέτρα. Κατά την μυθολογία, πιστευόταν ότι τα νερά της πηγής έβγαιναν από εκεί, από τα Τάρταρα και το παλάτι της Στύγας. Στην Τιτανομαχία ήταν με το μέρος του Δία, όταν αυτός πολέμησε τον πατέρα του τον Κρόνο. Παιδιά της ήταν το Κράτος, η Βία, ο Ζήλος και η Νίκη. Στα ύδατα της Στυγός ορκίζονταν όλοι οι θεοί, ακόμη και ο Ήλιος: ήταν ο μεγαλύτερος όρκος που μπορούσε να κάνει ένας θεός και εκεί εξέτιαν την ποινή τους οι θεοί όταν ήταν τιμωρημένοι. Έλεγαν πως όποιο ον ζωντανό έπινε από το νερό της πέθαινε, και οποιοδήποτε μέταλλο το βουτούσαν στα νερά της έλιωνε. Εκεί βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του Νηρηίδα Θέτιδα και έγινε άτρωτος, αλλά τον κρατούσε από την φτέρνα και έμεινε το μοναδικό τρωτό σημείο στο σώμα του.

• Ίναχος

Ο Ίναχος ή Πάνιτσα είναι ο μεγαλύτερος χείμαρρος του νομού Αργολίδας στο Δήμο Άργους-Μυκηνών. Πηγάζει είτε από το Αρτεμίσιο ή από το Λύρκειο όρος κι εκβάλλει στον Αργολικό Κόλπο καταλήγοντας στη Νέα Κίο. Διανύει μία διαδρομή 38 χλμ. Ο Ίναχος ήταν πατέρας της Ιούς. Ο Δίας είδε μια μέρα την Ιώ και την ερωτεύτηκε. Όταν ο πατέρας της Ίναχος προσπάθησε να κυνηγήσει τον Δία, που είχε αρπάξει την Ιώ, ο Δίας έστειλε μια Ερινύα, την Τισιφόνη, που τον βασάνισε τόσο μέχρι που τον έσπρωξε στον ποταμό. Στο παρελθόν ο ποταμός ήταν σημαντικότατος και διέσχιζε περιμετρικά τα τείχη του Άργους.

• Ερασίνος

Ο Ερασίνος είναι ποταμός της Αργολίδας που ρέει στην περιοχή του Αργολικού κάμπου. Πηγάζει από το χωριό Κεφαλάρι, νοτιοδυτικά του Άργους και εκβάλλει στον Αργολικό κόλπο στην Νέα Κίο. 

Ένας από τους ομορφότερους ιερούς ναούς της πατρίδας μας είναι αυτός της Ζωοδόχου Πηγής στο Κεφαλάρι Αργολίδας. Δύο είναι τα βασικά στοιχεία που τον κάνουν ξεχωριστό. Το πρώτο είναι ότι βρίσκεται σε μια περιοχή που το πράσινο και τα νερά του ιστορικού ποταμού Ερασίνου την κάνουν μαγευτική. Το δεύτερο είναι ότι ο ναός είναι χτισμένος μέσα σε ένα σπήλαιο του όρους Χάον. Για να επισκεφθούμε τον ναό αυτό, θα πρέπει να ταξιδέψουμε ως το Κεφαλάρι Αργολίδας, ένα πανέμορφο χωρίο 5 χιλιόμετρα νότια του Άργους.

• Χείμαρρος Σέλλας

Ο χείμαρρος Σέλλας ή όπως συχνά αποκαλείται ποταμός Ράδος ή Μπεντένι (Μπεδένι) είναι ο κύριος χείμαρρος της κεντρικής Αργολίδας μήκους περίπου 20 χιλιομέτρων δυτικά του οικισμού Τραχειάς του νομού Αργολίδας που διασχίζει το φαράγγι του Μπεντενιού καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, αρκετές χρονιές δε έως τον μήνα Ιούνιο και εκβάλλει στον Αργολικό Κόλπο στην πεδιάδα των Ιρίων.

• Νέδωνας

Ο Νέδωνας ή Νέδοντας ή Δαφνώνας, είναι ποταμός της Μεσσηνίας. Πηγάζει από τον Ταΰγετο και εκβάλει στον Μεσσηνιακό κόλπο δυτικά της Καλαμάτας. Ο ποταμός έχει μήκος τριάντα χιλιόμετρα. Η γεωμορφολογική εξέλιξη της χαράδρας του Νέδωνα, μήκους 9 χιλιομέτρων, οφείλεται σε εκτεταμένη διάβρωση με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πτώσεις βράχων και κατολισθήσεις στα πρανή. Σπηλιές παρατηρούνται σε πολλά σημεία κατά μήκος της χαράδρας. Αυτές καταδεικνύουν και θέσεις παλαιοπηγών, που λειτουργούσαν πριν από την εκβάθυνση της χαράδρας στο σημερινό της επίπεδο. Αυτές οι κοιλότητες είναι σημαντικοί βιότοποι για πολλά άγρια ζώα (νυχτερίδες, αλεπούδες, λαγοί, πουλιά, κ.λπ.), ως προς τη θέση, την πρόσβαση σε νερό, και το βαθμό ασφάλειας που προσφέρουν. Η βλάστηση έχει μεγάλη ανάπτυξη, είναι καλής ποιότητας και με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα.

Η περιοχή είναι πολύ σημαντική και μπορεί να συγκριθεί σε ωραιότητα με τη χαράδρα της Λαγκάδας Ταΰγετου, στο ανατολικό τμήμα της διάβασης Καλαμάτας-Σπάρτης.

• Πάμισος 

Ο Πάμισος είναι το μεγαλύτερο ποτάμι του Νομού Μεσσηνίας με μήκος 44 χλμ και με υδρολογική λεκάνη 568 τ.χλμ. Πηγάζει από τα βουνά της Άνω Μεσσηνίας (το όρος Λύκαιο) και από τις καρστικές πηγές Αγίου Φλώρου και Πηδήματος και εκβάλει στον Μεσσηνιακό Κόλπο ανάμεσα στα χωριά Άρης, Πλατύ και Μεσσήνη. Η πόλης της Καλαμάτας απέχει 9 χιλιόμετρα από την κοίτη του ποταμού.

• Πηνειός

Ο Πηνειός είναι ποταμός της Πελοποννήσου με συνολικό μήκος 80,9 χιλιόμετρα. Πηγάζει από το όρος Ερύμανθος και ρέει δυτικά, εκβάλλοντας τελικά στο Ιόνιο πέλαγος στην περιοχή της Γαστούνης, κοντά στο Παλαιοχώρι. Ο Πηνειός στο ξεκίνημα του από τον “Μέγα Πλάτανο” σχηματίζει μεγάλο φαράγγι, με πλατάνια κι έλατα, με πολλές βαθιές λιμνούλες στην κοίτη του με βαθύτερη αυτή του “Μπαρδούση” όπως λέγεται. Μετά το φαράγγι Ακρώρειας όπου έχει πλούσια βλάστηση και δέντρα κυρίως πλατάνια, υπάρχουν πολλά παλιά πέτρινα αλλά και ξύλινα παραδοσιακά γεφύρια και νερόμυλοι. Στην κοίτη του Πηνείου και μέσα στο φαράγγι υπάρχουν δύο μικρές λίμνες με μεγάλο βάθος.

Ο Πηνειός ποταμός είναι συνδεδεμένος με τον πέμπτο άθλο του Ηρακλή. Κατά τον μύθο, ο Ηρακλής, αφού γκρέμισε το μαντρότοιχο των στάβλων, εξέτρεψε την ροή των ποταμών του Πηνειού και Αλφειού καθάριζοντας τους στάβλους.

• Σελινούντας

Ο Σελινούντας είναι ποταμός της Αχαΐας που πηγάζει από τον Ερύμανθο στην περιοχή της Βλασίας και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο κοντά στα Βαλιμίτικα. Είναι γενικά ορμητικός και συχνά προξενεί μεγάλες καταστροφές στον εύφορο κάμπο του Αιγίου.  

Στην διαδρομή του σχηματίζει φαράγγι 14 χιλιομέτρων και είναι ιδανικός για ράφτινγκ. Το συνολικό του μήκος είναι 47,8 χιλιόμετρα.