Το “Novruz” είναι η αρχαιότερη γιορτή που γιορτάζει όλος ο λαός του Αζερμπαϊτζάν. Σημαίνει κυριολεκτικά «Νέα Μέρα» και σηματοδοτεί την αναγέννηση της Μητέρας Φύσης με τον ερχομό και την έναρξη της άνοιξης. Η γιορτή γίνεται την ημέρα της εαρινής ισημερίας, η οποία συμβαίνει είτε στις 20 είτε στις 21 Μαρτίου, όταν η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας είναι ίση.
Αυτή η αρχαία γιορτή έχει τις ρίζες της στους πολιτισμούς των Σουμερίων και των Βαβυλωνίων πριν από 3 έως 5 χιλιάδες χρόνια. Οι πρώτες αναφορές για το Novruz ως εαρινή γιορτή χρονολογούνται από το 505 π.Χ. Το 2009 το Novruz καταχωρήθηκε στον κατάλογο της Άϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO ως το Νέο έτος που γιορτάζεται από πολλές χώρες συμπεριλαμβανομένου και του Αζερμπαϊτζάν. Η χιλιετής ιστορία των παραδόσεων του Νοβρούζ αντικατοπτρίζει την ποικιλόμορφη πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά του Αζερμπαϊτζάν – της Χώρας της Φωτιάς και του λαού της που έχει βιώσει τον Ζωροαστρισμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ την τελευταία χιλιετία.
Το Φεστιβάλ Novruz («Novruz Bayrami) είναι βασικά η πιο σημαντική γιορτή στο Αζερμπαϊτζάν. Αντίστοιχα, ο Εργατικός Κώδικας του Αζερμπαϊτζάν ορίζει τις περισσότερες μέρες άδειας στο εργατικό ημερολόγιο για αυτές τις διακοπές – πέντε ημέρες.
Ένα από τα κύρια σύμβολα του Novruz είναι το «Σαμανί» – οι πράσινες φύτρες του σιταριού. Η καλλιέργεια του σαμανιού δεν είναι μόνο ο προάγγελος της άνοιξης αλλά και το σύμβολο της ζωής, της ύπαρξης και της πιο ζωτικής σημασίας της υλικής αναγκαιότητας για τη ζωή. Το Σαμανί διακοσμεί τη μέση του δίσκου (“Khoncha”) και δένεται με μια κόκκινη κορδέλα.
Το “Khoncha” τοποθετείται σ’ένα κεντρικό μέρος του εορταστικού τραπεζιού κάθε οικογένειας του Αζερμπαϊτζάν. Είναι ένας δίσκος γεμάτος με γλυκά, ξηρούς καρπούς, καραμέλες και άλλες λιχουδιές. Κάθε ένα από τα γλυκά που ψήνονται για το Novruz έχει συμβολική σημασία. Το “Pakhlava” αντιπροσωπεύει τα τέσσερα μέρη του κόσμου, το “Goghal” τον ήλιο, το “Shekerbura” το φεγγάρι και τα πολύχρωμα αυγά που βάφονται για το Novruz είναι σύμβολο ζωής.
Την παραμονή του Novruz στις περισσότερες οικογένειες του Αζερμπαϊτζάν μαγειρεύονται διάφορα δημοφιλή εθνικά πιάτα, όπως το «ντολμά» και το «πλόβ» (πιλάφι). Όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από ένα δείπνο γεμάτο νόστιμα πιάτα. Τα τραπέζια του δείπνου είναι διακοσμημένα με καθρέφτη και κεριά, που συμβολίζουν την ευτυχία και το φως αντίστοιχα. Τα παιδιά τοποθετούν καπέλα στις πόρτες των γειτόνων χτυπώντας τις και μετά κρύβονται. Βρίσκοντας τα άδεια καπέλα στην πόρτα οι γείτονες τα γεμίζουν με γιορτινές λιχουδιές από το “Khoncha”.
Αργότερα το βράδυ ανάβεται μια φωτιά στις αυλές. Ο κόσμος μαζεύεται γύρω από τη φωτιά για να τραγουδήσει και να χορέψει. Όταν η φωτιά είναι αρκετά μικρή για μπορεί να πηδήξει κανείς, οι άνθρωποι το κάνουν πιστεύοντας ότι όλα τα προβλήματά τους θα μείνουν πίσω (ή θα καούν).
Το Novruz είναι ίσως η καλύτερη περίοδος για να επισκεφθείτε το Αζερμπαϊτζάν. Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο ταξιδεύουν στη Χώρα της Φωτιάς όχι μόνο για να απολαύσουν τις όμορφες γιορτές, να παρακολουθήσουν την απαράμιλλη φιλοξενία των ανθρώπων και να γευτούν την ποικιλόμορφη εθνική κουζίνα, αλλά και να δουν τα πλούσια πολιτιστικά και ιστορικά αξιοθέατα. Το Αζερμπαϊτζάν έχει πέντε τοποθεσίες που αναγνωρίζονται ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO λόγω των εξαιρετικών παγκόσμιων αξιών τους – την Πόλη-φρούριο του Μπακού με το Παλάτι του Σιρβανσάχ και τον Πύργο της Δεσποινίδος (Maiden’s Tower), το Πολιτιστικό Τοπίο του Βράχου Γκόμπουσταν, το Ιστορικό Κέντρο του Σέκι με το Παλάτι του Χαν, τα Δάση της Υρκάνης και το Πολιτιστικό Τοπίο του λαού Khinalig και τη διαδρομή της μετακίνησης των κοπαδιών των κτηνοτρόφων, “Köç Yolu”, τοποθετώντας αυτή τη μοναδική γη ανάμεσα στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου.