Ηπανσέληνος του Αυγούστου για το 2025 θα ολοκληρωθεί αύριο, Σάββατο 9 Αυγούστου και έχει ονομασθεί το «φεγγάρι του Οξύρρυγχου». Μετά τη δύση του ηλίου, κοιτώντας προς τα νοτιοανατολικά, θα διακρίνουμε στον έναστρο ουρανό την ανατολή του «Φεγγαριού του Οξύρρυγχου».
Ιδιαίτερη ονομασία έχει λάβει η αυγουστιάτικη πανσέληνος, η οποία θα βρεθεί στην πλήρη φάση της, όπως επιβεβαιώνει και η NASA.
Τι είναι το «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου»
Η πανσέληνος του Αυγούστου ονομάζεται και «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου» λόγω των ιθαγενών της Αμερικής οι οποίοι τέτοια μέρα ψάρευαν το συγκεκριμένο ψάρι – γνωστό και ως μουρούνα.
Τι είναι ο Οξύρρυγχος
Οι οξυρρυγχίδες, κοινώς μουρούνες, είναι οικογένεια ψαριών με παγκόσμια γεωγραφική εξάπλωση που περιλαμβάνει κυρίως τους οξύρρυγχους, τους ούσους, τους σκαφίρρυγχους, καθώς και τους ψευδοσκαφίρρυγχους που υπολογίζονται συνολικά σε 25 διαφορετικά είδη. Κατά τη σύγχρονη ταξινόμηση, οι δύο πρώτοι και οι δύο επόμενοι αποτελούν επιμέρους υπο-οικογένειες, των οξυρρυγχίνων και των σκαφιρρυγχίνων.
Πρόκειται για οικογένεια ψαριών από τα μεγαλύτερα του γλυκού νερού (1-2 μέτρα), φθάνοντας και τα 900 κιλά κατ’ άτομο. Είναι ψάρια ανάδρομα, ωοτόκα, ιδιαίτερα μακρόβια, καλούμενα και «ψάρια μαθουσάλες» χαρακτηριζόμενα, ως πρωτόγονα ψάρια. Δεν κατάφεραν όμως, να προσαρμοστούν στον ανταγωνισμό της επιβίωσης. Πολλά είδη της οικογένειας αυτής βρίσκονται και σήμερα στο στάδιο της εξαφάνισης. Τέτοιου είδους ψάρια απαντώνται στο Βόρειο Ημισφαίριο, στη Μαύρη Θάλασσα, σε εκβολές ποταμών της Ευρώπης, Ασίας και Βορείου Αμερικής, αλλά και στη Μεσόγειο και το Β. Αιγαίο Πέλαγος (περιορισμένα). Επιβιώνουν σε γλυκά, υφάλμυρα και θαλάσσια ύδατα.
Το κόκκινο φεγγάρι του Αυγούστου
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, και ιδίως τον Αύγουστο, η Σελήνη φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι τους υπόλοιπους. Συχνά δε, παίρνει μια πιο βαθιά και κόκκινη απόχρωση.
Αυτό συμβαίνει διότι αυτή την περίοδο, η θέση της Σελήνης είναι χαμηλά στον ορίζοντας και έτσι το φως διαθλάται, με αποτέλεσμα να έχει μια σκούρα απόχρωση. Το φαινόμενο αυτό είναι ακόμα πιο έντονο κατά την ανατολή του φεγγαριού, η οποία συμβαίνει περίπου την ίδια στιγμή με τη Δύση του Ηλίου.
Μύθοι γύρω από την πανσέληνο του Αυγούστου
Η πανσέληνος του τελευταίου μήνα του καλοκαιριού φαίνεται να είναι μεγαλύτερη, αλλά και πιο λαμπερή. Αυτό ωστόσο που συμβαίνει είναι ότι τους θερινούς μήνες ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινομενικής τροχιάς του στον ουρανό.
«Σεληνιασμός»
Ο μύθος για την πανσέληνο του Αυγούστου δεν είναι ο μοναδικός. Υπάρχουν και άλλοι μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί κατά καιρούς στους διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» τη μέρα της πανσελήνου, εξ ου και η λέξη «σεληνιασμός». Αλλά υπάρχει και μία σύνδεσή του φεγγαριού με την επιληψία. Παρόλα αυτά, στατιστικές μελέτες που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά (Annals of Emergency Medicine, Journal of Emergency Nursing, Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση ανάμεσα στη συμπεριφορά του ανθρώπου και στην πανσέληνο.
Μύθος είναι, επίσης, ότι τη μέρα της πανσελήνου γεννιούνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα. Ένας άλλος μύθος αφορά τον χρωματισμό της πανσελήνου που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε». Κάτω από ορισμένες σπάνιες συνθήκες πράγματι η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού γκρίζου), όταν π.χ. στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883.
Αν και πρόκειται για μύθους, οι οποίοι έχουν καταρριφθεί, εκείνοι συνεχίζουν να διαιωνίζονται.
Οι εκδηλώσεις του Υπουργείου Πολιτισμού
Το υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει και φέτος εκδηλώσεις προκειμένου πολίτες και επισκέπτες σε όλη την Ελλάδα να απολαύσουν το υπέροχο θέαμα της Πανσελήνου. Συγκεκριμένα για το φεγγάρι του οξύρρυγχου, θα προσφέρεται ελεύθερη είσοδος σε 114 αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, μουσεία και μνημεία, σε ολόκληρη τη χώρα, υποδεχόμενοι το κοινό.
Θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις σε 71 αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, ενώ περίπου 44 θα παραμείνουν ανοιχτοί για το κοινό με ελεύθερη είσοδο.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Σάββατο το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα υποδεχθεί την πανσέληνο, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, από τις 20:00 έως τα μεσάνυχτα και με θεματικές περιηγήσεις από αρχαιολόγους του Μουσείου.
Από τις 20:00 έως τις 24:00 τα βλέμματα, οι σκέψεις και τα βήματα των επισκεπτών θα οδηγηθούν σε επιλεγμένα εκθέματα των μονίμων και των περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου και σε έναν νυχτερινό περίπατο γύρω από αυτό, με ιστορίες που θα ξεδιπλώσουν διάφοροι αφηγητές.
Μουσείο Ακρόπολης
Με την ευκαιρία της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου, το Σάββατο 9 Αυγούστου 2025, το Μουσείο Ακρόπολης θα παρατείνει το ωράριο της λειτουργίας του και θα είναι ανοιχτό συνεχόμενα από τις 9 το πρωί ως τις 12 τα μεσάνυχτα, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να περιηγηθούν τους εκθεσιακούς χώρους και να απολαύσουν τη θέα του Ιερού Βράχου υπό το σεληνόφως του νυχτερινού αττικού ουρανού. Η είσοδος στο Μουσείο θα είναι με κανονικό εισιτήριο γενικής εισόδου και τα εκδοτήρια εισιτηρίων και τα Πωλητήρια του Μουσείου θα κλείσουν στις 11:30 μ.μ.
Πότε θα δούμε τις Περσείδες;
Λίγες μέρες μετά την πανσέληνο του Αυγούστου 2025, στον αττικό ουρανό θα μπορέσουμε να θαυμάσουμε ακόμα ένα μοναδικό φαινόμενο. Οι Περσείδες τον Αύγουστο θεωρούνται οι πιο εντυπωσιακές «βροχές» διαττόντων αστέρων που στρέφουν ψηλά τα περισσότερα βλέμματα.
Το φαινόμενο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από τις 17 Ιουλίου έως τις 24 Αυγούστου, με την κορύφωση να αναμένεται το προσεχές τριήμερο 11–13 Αυγούστου. Τις νύχτες αυτές, όσοι βρεθούν σε σκοτεινούς ουρανούς μακριά από τα φώτα της πόλης, μπορούν να απολαύσουν έως και 100 πεφταστέρια την ώρα. Φέτος, υπάρχει επίσης μεγάλη πιθανότητα να δούμε και βολίδες, εξαιρετικά φωτεινά μετέωρα που φωτίζουν ολόκληρο τον ουρανό και προσφέρουν ένα ακόμα πιο εντυπωσιακό θέαμα.
Οι Περσείδες έχουν πάρει το όνομά τους από τον αστερισμό του Περσέα, από όπου φαίνεται να «πέφτουν». Προέρχονται από τα υπολείμματα του κομήτη Σουίφτ-Τατλ, ο οποίος χρειάζεται περίπου 133 χρόνια για να ολοκληρώσει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο.
Πώς να «απολαύσετε» τις Περσείδες
Επιλέξτε μια σκοτεινή περιοχή, μακριά από φώτα πόλης και φωτεινές οθόνες. Βεβαιωθείτε ότι ο ουρανός είναι καθαρός από σύννεφα. Αναζητήστε ένα σημείο με ανεμπόδιστη θέα, χωρίς ψηλά κτίρια ή δέντρα.
Σημειώνεται πως δεν είναι απραίτητος κανένας εξοπλισμός, καθώς τα πεφταστέρια είναι ορατά με γυμνό μάτι.
Κοιτάξτε προς τον αστερισμό του Περσέα, που βρίσκεται κάτω από τον αστερισμό Κασσιόπη (το χαρακτηριστικό σχήμα W).
Ιδανικές ώρες για παρατήρηση: από τα μεσάνυχτα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν ο αστερισμός του Περσέα είναι πιο ψηλά στον ουρανό. Ιδιαίτερα την νύχτα της 11ης Αυγούστου, καθώς η Σελήνη δύει στις 23:00, δημιουργώντας σκοτεινό ουρανό που ευνοεί την παρατήρηση.