Γνωστή και ως τόπος έναρξης της Επανάστασης, η Αγία Λαύρα είναι μια από τις αρχαιότερες μονές του ελληνικού και κυρίως του πελοποννησιακού χώρου.
Περίπου 4,5 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη των Καλαβρύτων και χωμένη μέσα στα δέντρα η ιστορική μόνη της Αγίας Λαύρας στέκει εκεί αιώνες έχοντας πολλές ιστορίες να διηγηθεί. Και μπορεί το γεγονός της έναρξης της Επανάστασης από την Αγία Λαύρα να αποτελεί για κάποιους έναν θρύλο, ωστόσο δεν μπορεί παρά να νιώσεις δέος αν βρεθείς εκει.
Η Αγία Λαύρα και η ιστορία της
Η μονή χτίστηκε το 961 μ.Χ. από έναν ασκητή της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους ενώ βρισκόταν περίπου 300 μέτρα μακριά από τη θέση της. Εκεί υπάρχει και το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο όπου και σώζεται το πρώτο Καθολικό της Μονής. Το 1585 η πρώτη μονή πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, και οι μοναχοί, όσοι γλύτωσαν από τη σφαγή, σκορπίστηκαν στα γύρω βουνά. Ξανακτίστηκε το 1600 και στη νέα θέση της πιθανώς το 1685. Η νέα δοκιμασία για τη μονή της Αγίας Λαύρας ήρθε το 1715 και κυρίως στα Ορλωφικά.
Αλλά η ιστορία της και τα χίλια κύματα από τα οποία πέρασε δε σταματούν εκεί. Πυρπολήθηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ, ανοικοδομήθηκε το 1828, με την ίδρυση νέου καθολικού τύπου «βασιλικής με τρούλο», ερειπώθηκε με το σεισμό της 24ης Ιουλίου 1844, για να κτισθεί και πάλι το 1850. Ναζιστικά στρατεύματα το Δεκέμβριο του 1943 έκαψαν τη μονή, λεηλάτησαν τις αποθήκες και εκτέλεσαν τρεις μοναχούς, που δεν είχαν εγκαταλείψει το μοναστήρι. Οι μοναχοί όμως είχαν κρυφτεί και ξαναγύρισαν όταν απομακρύνθηκαν τα στρατεύμετατα. Είχαν μαζί τους, μάλιστα, τα κειμήλια και το λάβαρο της επανάστασης που διέσωσαν και άρχισαν έναν αγώνα επικσκευής και ανοικοδόμησης. Το 1950 η Αγία Λαύρα ανοικοδομήθηκε εξ ολοκλήρου.
Εκεί όπου σηκώθηκε το λάβαρο της Επανάστασης
Το λίκνο της εθνικής μας παλιγγενεσίας αποτέλεσε ορόσημο, σύμφωνα με τις διηγήσεις, για την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Σύμφωνα με μερικές πρωτογενείς πηγές την 25 Μαρτίου 1821 η Μονή ήταν ο τόπος όπου έγινε η τελετουργική θρησκευτική κήρυξη της Επανάστασης στη Μονή. Ήταν τότε που ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε τους συγκεντρωμένους επαναστάτες. Ύψωσε το λάβαρο της Επανάστασης στο θόλο του ιστορικού Ναού της Αγίας Λαύρας και ξεκίνησε η επανάσταση. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι η ίδια τελετή έγινε στις 23 Μαρτίου πάλι στην Αγία Λαύρα. Κάποιοι ιστορικοί του 20ού αιώνα θεωρούν ότι αυτό είναι θρύλος μιας και δεν αναφέρεται στα απομνημονεύματα του Π. Πατρών Γερμανού. Ωστόσο άλλοι ιστορικοί που ασχολήθηκαν με αυτά ότι τα απομνημονεύματα ανέφεραν ότι δεν είναι πλήρη και είχαν υποστεί κακή μεταχείριση πριν τη δημοσίευσή τους.
Άλλοι ιστορικοί αναφέρονται στο γεγονός με ημερομηνία την 21 Μαρτίου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το πρωινό της 21ης Μαρτίου, 600 ένοπλοι αγωνιστές ορκίστηκαν κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο του μοναστηριού της Αγίας Λαύρας και ανέφεραν: να μην μείνει Τοῦρκος στον Μωριά, μηδέ στον κόσμο όλον».
Το λάβαρο της Επανάστασης και τα κειμήλια
Χωρίς καμία αμφιβολία ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι είναι το Λάβαρο της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών του 1821. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη σημαία του Ελληνικού Εθνους, που ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και όρκισε τους αγωνιστές. Το λάβαρο είναι επίμηκες ορθογώνιο και πάνω εικονίζεται η Κοίμησης της Θεοτόκου. Παρά τις πυρκαγιές και λεηλασίες που έγιναν στο μοναστήρι, το Λάβαρο δεν υπέστη καμία φθορά. Σήμερα διαφυλάσσεται σε ειδική θήκη στη μονή, αποτελώντας στις μέρες μας τον πολυτιμότερο Εθνικό θησαυρό.
Στα πολύτιμα κειμήλια της μονής Αγίας Λαύρας συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η κάρα του Αγίου Αλεξίου δωρεά του Αυτοκράτορα Εμμανουήλ Παλαιολόγου το 1398. Είναι επίσης ο Επιτάφιος του 1754 κεντημένος στη Σμύρνη και η εικόνα του Αγίου Γεωργίου κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη. Στα σπουδαία κειμήλια είναι και τα χρυσοκέντητα άμφια του Αρχιεπισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού. Επίσης εγκόλπια, ξυλόγλυπτοι σταυροί και λειψανοθήκες Αγίων.
Η επίσκεψη στη Μονή Αγίας Λαύρας προκαλεί δέος και σε μεταφέρει σε εποχές αγώνα και ηρωϊσμού για την προάσπιση του σπουδαίου αγαθού του ανθρώπου, της ελευθερίας.
Πώς θα πας
Η απόσταση από την Αθήνα είναι 188 χιλιόμετρα. Ακολουθείς την Ολυμπία Οδό προς Κόρινθο, στη συνέχεια προς Πάτρα, και στην έξοδο στον κόμβο Καλαβρύτων. Από τη Θεσσαλονίκη η Αγία Λαύρα απέχει 536 χιλιόμετρα ακολουθώντας την Εγνατία Οδό για Ιωάννινα, την Ιονία Οδό προς Πάτρα και την Ολυμπία Οδό με κατεύθυνση προς Αθήνα.
Ώρες Λειτουργίας Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας:
Χειμερινό Ωράριο: Καθημερινά 10:00-13:00 & 15:00-16:00.
Θερινό Ωράριο: Καθημερινά 10:00-13:00 & 16:00-17:00.
