Πέντε άνθρωποι σ’ ένα κουπέ, σ’ ένα τρένο, τίποτα δεν τους συνδέει, πολλά τους χωρίζουν, αλλά τι πειράζει; Θα τραβήξουν ο καθένας τον δρόμο του σε λίγο, ώρες είναι θα περάσουν, λίγο διάβασμα, λίγο ψιλοκουβέντα, αν προκύψει, κανένα κρασάκι από την νταμιτζάνα του Σαράντη, αν το φέρει βέβαια η στιγμή, και να που φτάσαμε στον προορισμό μας, άλλοι πιο πριν, άλλοι αργότερα. Κανένας δεν ξέρει ούτε φαντάζεται. Θέμα ωρών είναι. Νομίζουν.
Πέντε νομάτοι είπες; Γιατί άραγε πέντε; Και η έκτη, επιβάτις και αυτή. Ή μήπως ήταν στη φαντασία τους Δεν υπήρξε ποτέ;
Και αν υπήρξε, ποια ήταν;
Πέντε άνθρωποι μέσα σ’ ένα κουπέ του τρένου “Ακρόπολη Εξπρες” με προορισμό τη Γερμανία. Η Έλλη, ο Βαγγέλης, η Ευπραξία, ο Μωύς και ο Σαράντης. Άγνωστοι μεταξύ τους. Τίποτα δεν τους ενώνει, πολλά τους χωρίζουν. Ένα κουπέ φαινομενικά ήπιο αλλά στην ουσία προαναγγέλλει το κακό. Μια έκτη επιβάτιδα, η πέτρα του σκανδάλου, το φιτίλι που βάζει φωτιά στη συνείδησή τους.
Το τρένο τρέχει. Περνά από τις κοιλάδες, αγκομαχάει και σφυρίζει. Όσο προχωράει ο θόρυβος του, τους ξεκουφαίνει. Η έκτη επιβάτιδα, όμορφη Φελίτσια προκαλεί με τη συμπεριφορά της, τον Βαγγέλη, τον Μωύς και τον Σαράντη και περιφρονεί την παρουσία της Έλλης και της Ευπραξίας μέσα στο κουπέ.
Ώσπου το τρένο σταματάει ξαφνικά μ’ ένα φοβερό τράνταγμα. Οι επιβάτες του αναστατώνονται, μένουν ακινητοποιημένοι στη μέση του πουθενά χωρίς να γνωρίζουν τι συμβαίνει και πότε και αν θα ξεκινήσουν. Το βράδυ έρχεται και η Φελίτσια έχει εξαφανιστεί. Ξαφνικά οι πέντε επιβάτες γίνονται άθελά τους μάρτυρες ενός αποτρόπαιου θεάματος. Γίνονται αυτόπτες μάρτυρες στον βιασμό της νεαρής Φελίτσια. Θα μπορούσαν να επέμβουν αλλά αποφασίζουν να μείνουν αμέτοχοι και να κλείσουν τα μάτια. Εκείνη τη στιγμή το τρένο ξεκινάει και αυτοί αφήνουν πίσω τους την άτυχη κοπέλα αναρωτώμενοι για την τύχη της. Ζει ή πέθανε; Τι έπρεπε να είχαν κάνει; Έπρεπε να πουν τι συνέβη;
Θα υπονομεύει τη ζωή τους το συμβάν. Θα αναρωτιούνται που έφταιξε ο καθένας τους και που όλοι μαζί. Θα ταμπουρωθούν λοιπόν πίσω από ένα σκοπό – τη δουλειά, μια σχέση, τα παιδιά -, θα φτιάξουν ένα κουκούλι να κρυφτούν, γιατί το “έξω” θα τους είναι οδυνηρό. Και κάποια στιγμή θα πληρώσουν. Ίσως, μπορεί. Άραγε;
Ύπουλος εχθρός οι ενοχές, σου στήνουν το δόκανο κάτω απ’ τη μύτη σου, στρογγυλοκάθονται χωρίς να το καταλάβεις, ριζώνουν και σε τυλίγουν, αγκάλιασμα θανάσιμο κι εκδικητικό, κόσμος ολάκερος που κινείται με αδιόρατα τρεμουλιάσματα κάτω απ’ την επιφάνεια των πραγμάτων.
Από τότε θα ζούνε με αυτή την εικόνα και θα τους ακολουθεί μέχρι το τέλος των ημερών τους. Οι ζωές τους θα διασταυρωθούν, μα πάντα θα αναρωτιούνται για την μοίρα αυτής της κοπέλας.
Αποτυγχάνουμε όλοι, σε μικρά και σε μεγάλα. Κάθε μέρα. Μας ζητιέται να αποδείξουμε το καλό υλικό απ’ το οποίο μας έπλασε ο Θεός, κι εμείς το έχουμε χαντακωμένο, ούτε καν αντιλαμβανόμαστε τη δοκιμασία στην οποία μας βάζει ο Μεγαλοδύναμος. Αποτυγχάνουμε και συνεχίζουμε, χωρίς να πάρουμε χαμπάρι ότι ακόμη μια φορά φανήκαμε λίγοι.
Η Νόρα Πυλόρωφ έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικά αριστουργηματικό μυθιστόρημα που θίγει την ξενοφοβία, την έννοια του δίκαιου και του άδικου αλλά και τους εσωτερικούς δαίμονες που κρύβει ο καθένας μας. Αναμφίβολα μας κάνει ν’ αναρωτιόμαστε τι είναι στην ουσία ο άνθρωπος και αν οι πράξεις μας είναι αυτές που μας καθορίζουν.
Το μυθιστόρημα της Νόρα Πυλόρωφ “Συνένοχοι” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Νόρα Πυλόρωφ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Διερμηνέων-Μεταφραστών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά και οικονομία. Εργάστηκε ως καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Goethe, κυρίως σε τάξεις ανώτατης βαθμίδας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διδασκαλία της μετάφρασης. Έχει μεταφράσει από τα γερμανικά δύο μυθιστορήματα, μία ποιητική συλλογή, μία ανθολογία Γερμανών ποιητών και έναν τόμο διηγημάτων. Υπήρξε βασική μεταφράστρια του λογοτεχνικού περιοδικού Αusblicke (1970-1979). Επίσης συνεργάζεται με το λογοτεχνικό περιοδικό Εντευκτήριο.