Το κάπνισμα εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα το οποίο έλαβε διαστάσεις παγκόσμιας πανδημίας στη διάρκεια του 20ου αιώνα και θεωρείται ως η κύρια αιτία θανάτου, ασθένειας και φτώχειας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) ο καπνός «σκοτώνει» έως και τους μισούς χρήστες του, ενώ περίπου 1,2 εκατομμύρια θάνατοι είναι το αποτέλεσμα του παθητικού καπνίσματος.
Η πιο πρόσφατη έρευνα του ΕΠΙΨΥ σε μαθητικό πληθυσμό υλοποιήθηκε το 2019 (μάλιστα στην διεξαγωγή της συνέβαλε και το Κέντρο Πρόληψης Αρκαδίας), μας δείχνει ότι όσον αφορά το κάπνισμα:
- Η πρώτη επαφή των μαθητών με το τσιγάρο είναι στην ηλικία των 11 ετών
- Το 43,4% των μαθητών 16-18 ετών έχει καπνίσει έστω και μία φορά στη ζωή του.
- Ένας στους 4 (23,2%) έχει καπνίσει τις τελευταίες 30 ημέρες.
- Ένας στους 7 (14,7%) καπνίζει καθημερινά, ενώ το 4,7% καπνίζει μισό πακέτο (βαρύ κάπνισμα).
- Τα ποσοστά αυξάνονται σημαντικά ανάλογα με την ηλικία ( από Α΄ σε Γ΄ τάξη Λυκείου).
Τα αγόρια σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια κάπνισαν τον τελευταίο μήνα και καπνίζουν καθημερινά, είναι «βαρείς» καπνιστές και έχουν πειραματιστεί με το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Επιπλέον, περισσότερα αγόρια από κορίτσια έχουν δοκιμάσει τσιγάρο σε πολύ μικρή ηλικία.
Ενθαρρυντικό είναι ότι και το 2019 φαίνεται να συνεχίζεται η τάση μείωσης που παρατηρείται την τελευταία 20ετία στους περισσότερους από τους δείκτες που αφορούν το κάπνισμα στους 16χρονους μαθητές στην Ελλάδα.
Το ανησυχητικό όμως είναι ότι την τελευταία τετραετία αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των 16χρονων μαθητών που αναφέρουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου και στα αγόρια και στα κορίτσια γεγονός που μας δείχνει την αύξηση της διείσδυσης του προϊόντος αυτού στα νεαρότερα στρώματα του πληθυσμού της χώρας μας.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, παράλληλα με τα νομοθετικά μέτρα για τον έλεγχο του καπνίσματος (πχ αυξημένη φορολογία προϊόντων καπνού, απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, απαγόρευση διαφημίσεων και προβολής προϊόντων καπνού), να υπάρχει διαρκής ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης για παιδιά και εφήβους ώστε να αποτραπεί η έναρξη αυτής της κακής συνήθειας στις μικρές ηλικίες.
Στόχος της Πρόληψης είναι μέσα από εκπαιδευτικές διαδικασίες, μεθόδους αλληλεπίδρασης και ενεργητικής μάθησης να κατακτήσουν τα παιδιά γνώσεις και δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να προστατεύουν τον εαυτό τους και την υγεία τους.
Έχει φανεί ότι η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο αποτελεί κρίσιμη περίοδο στη διαμόρφωση των αντιλήψεων και των στάσεων σχετικά με το κάπνισμα, αφού η αρνητική στάση, που έως τότε έχουν υιοθετήσει τα παιδιά, μπορεί να αμβλυνθεί και να μετατραπεί σε ανοχή του καπνίσματος από την παρέα ή ακόμα και στον πειραματισμό.
Για το σκοπό αυτό τα τελευταία χρόνια στο Κέντρο Πρόληψης Αρκαδίας εφαρμόζουμε παρέμβαση πρόληψης του καπνίσματος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση η οποία βασίζεται στο εκπαιδευτικό υλικό πρόληψης «Κάπνισμα; Όχι εμείς!» .
Πρόκειται για ένα ολιστικό, αξιόπιστο και έγκυρο πρόγραμμα πρόληψης του καπνίσματος το οποίο απευθύνεται σε μαθητές Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων του Δημοτικού, εκπαιδευτικούς και γονείς και δημιουργήθηκε από Κέντρα Πρόληψης της Β. Ελλάδος (Ελπίδα, Δίκτυο Άλφα, Πυξίδα, Σείριος, Ορφέας και Έκφραση), τον Οργανισμό κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΠΙΨΥ-ΕΚΤΕΠΝ), την 4η Υγειονομική Περιφέρεια και το ΑΝΘ «Θεαγένειο».
ΑΣ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ – ΑΞΙΖΕΙ !