Ερχόταν μόνος και έφευγε μόνος. Ήταν γύρω στα πενήντα, πάντα φρεσκοξυρισμένος, με περιποιημένα μαλλιά – που γρήγορα τα ανακάτωνε ο αέρας – και ρούχα από καλό ράπτη. Το ανάστημά του ήταν μέτριο, κι έδειχνε λιτοδίαιτος. Όταν έπιανε μια ξαφνική μπόρα, έτρεχε να προφυλαχτεί κάτω από το πρόσωπο της εκκλησίας. Κάθε Κυριακή παρακολουθούσε με ευλάβεια τη λειτουργία των καθολικών κι ύστερα έβγαινε πάλι στην πλατεία και τραβούσε για τη συνηθισμένη του βίγλα, απ’ όπου παρακολουθούσε την κίνηση του λιμανιού. δεν είχε πολλές κουβέντες με τους κατοίκους της πόλης – φαινόταν από μακριά πως ήταν μονήρης άνθρωπος.
Τέλος του 1827. Η Ελληνική Επανάσταση έχει σχεδόν καταπνιγεί. Η χώρα αγωνίζεται ακόμα για την ανεξαρτησία της. Ο Ιωάννης Καποδίστριας βρίσκεται στην Ανκόνα, εκεί περιμένει με αγωνία κάθε μέρα που περνά να εμφανιστεί το αγγλικό πλοίο που πρόκειται να τον μεταφέρει στην Ελλάδα. σε εκείνο ακριβώς το κομβικό σημείο, ο Πέτρος Σκοτεινός, γίνεται ο σωματοφύλακας του.
Στις 26 Δεκεμβρίου εμφανίζεται το πλοίο, που αντί να τον μεταφέρει στη Κέρκυρα να προσκυνήσει τους τάφους των γονέων του και κατόπιν στην Ελλάδα, κατά παράβαση της συμφωνίας του με τους Άγγλους, τον μεταφέρει στη Μάλτα, όπου θα συναντηθεί με τον ναύαρχο Κόρδιγκτον και ο οποίος με τη σειρά του θα τον ενημερώσει για την στάση της Αγγλίας και πως ενδιαφέρεται μόνο για τα συμφέροντα της χώρας του.
Η πόλη, ολόκληρη η Ελλάδα πες, καλωσόριζε αυτόν που το έθνος προσδοκούσε σαν Μεσσία. Η φρεγάτα μας ύψωσε στον κεντρικό της ιστό την Ελληνική σημαία. Το παράδειγμα της ακολούθησαν το γαλλικό και το ρώσικο πολεμικό. Ήταν η πρώτη φορά που η Ελληνική σημαία σηκωνόταν σε πλοία ξένων Δυνάμεων. Στον πιο ψηλό πύργο του Παλαμηδίου ξεδιπλώθηκε το λάβαρο της Επαναστάσεως.
Στις 7 Ιανουαρίου του 1828, μετά από ένα δύσκολο ταξίδι, ο Ιωάννης Καποδίστριας αποβιβάζεται στο Ναύπλιο. Ο κόσμος τον υποδέχεται σαν Μεσσία. Η εικόνα που αντικρίζει στο Ναύπλιο είναι σπαρακτική. Ερείπια παντού, σπίτια χωρίς τοίχους, εκκλησίες χωρίς τρούλους, μαγαζιά χωρίς πόρτες, σωροί σκουπιδιών, λίμνες από στάσιμα νερά, εστίες λοιμού παντού. Ωστόσο η εικόνα που αντικρίζει τον βοηθά να πεισμώσει και να αναλάβει αμέσως τα νέα του καθήκοντα, έχοντας ως πρωταρχικό μέλημα τον σχεδιασμό της πόλης, τον οποίο αναθέτει στον αρχιτέκτονα Σταμάτη Βούλγαρη, ο οποίος μετέπειτα θα αναλάβει την ανοικοδόμηση της Πάτρας και της Τρίπολης.Τα πρώτα άτομα που τον υποδέχονται είναι ο Κανέλλος Δεληγιάννης και οι προεστοί του Ναυπλίου όπου τον ενημερώνουν για την κατάσταση που επικρατεί. Ο Θεωδοράκης Γρίβας παραδίδει τα κλειδιά του Παλαμηδίου σε ένδειξη υποταγής και οι Στραταίοι τα κλειδιά του φρουρίου Ιτς Καλέ (Ακροναυπλία).
Το μικρό λιμάνι της Αίγινας βούλιαζε από τον κόσμο. Οι επίσημοι, οι πρόκριτοι, οι βουλευτές και τα μέλη της κυβέρνησης, οι μαθητές φορώντας τα καλά τους, μα κι ο απλός λαός κύκλωσαν τον Κυβερνήτη κι έπεσαν πάνω του σαν σμήνος από μελίσσι που βούιζε. Όλοι ήθελαν να τον αγγίξουν, να πιάσουν ένα κομμάτι από τη ρεντιγκότα του, να τον φιλήσουν, αν γινόταν. Οι καμπάνες χτυπούσαν συνεχώς, λες κι είχαμε Λαμπρή, κι όσοι είχαν όπλα τα άδειαζαν στον αέρα ομοθυμαδόν.
Στις 11 Ιανουαρίου του ίδιου έτους αποβιβάζεται στην Αίγινα, όπου και θα γίνει η προσωρινή έδρα της Κυβέρνησης, και παρακολουθεί στον Μητροπολιτικό ναό την Θεία Λειτουργία και την ομιλία του ιεροκήρυκα Θεόφιλου Καΐρη. Ο Καποδίστριας έρχεται σε επαφή με τα μέλη της κυβέρνησης όπου και τον ενημερώνουν για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί. Οι πειρατές κυριαρχούν στο Αιγαίο, στρατός και πολεμοφόδια δεν υπάρχουν, το ναυτικό σε άθλια κατάσταση, το εθνικό ταμείο άδειο και το κυριότερο πρόβλημα οι συνθήκες διαβίωσης του λαού.
Οι δυσκολίες τεράστιες και τα αποτελέσματα θα χρειαστούν αρκετό καιρό για να φανούν. Ωστόσο δεν αργούν να εμφανιστούν τα πρώτα προβλήματα μέσα στη κυβέρνηση. Οι κοτζαμπάσηδες αντιδρούν, οι οπλαρχηγοί δυσανασχετούν και το όραμα του για μια καλύτερη Ελλάδα αρχίζει να απομακρύνεται. Ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδα εγκαταλείπεται σιγά σιγά απ’ όλους. Πλάι του όμως στέκεται μέχρι το τέλος ο πιστός του σωματοφύλακας.
Ο Άρης Σφακιανάκης επιλέγει να μας παρουσιάσει τη ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια από την οπτική πλευρά της “σκιάς” του, του Πέτρου Σκοτεινού. Η αφήγηση είναι λιτή και περιεκτική σεβόμενος πάντα τα κύρια σημεία της ιστορίας. Οι περιγραφές και η απεικόνιση της Ελλάδας της Επαναστάσεως είναι καταπλητικές καθώς γίνονται αναφορές σε παραδοσιακές ενδυμασίες αλλά και σε ήθη και έθιμα που ορισμένα από αυτά παραμένουν ζωντανά ακόμα και σήμερα. Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα συναντήσει ιστορικά πρόσωπα τα οποία και αυτά με τη σειρά τους άφησαν το δικό τους στίγμα. Στη προκειμένη περίπτωση μιλάμε για ένα εξαιρετικά καλογραμμένο μυθιστόρημα που σκιαγραφεί ενός ανθρώπου με αδαμάντινο χαρακτήρα και πιστό στις αρχές του μέχρι το τέλος του.
Το μυθιστόρημα του Άρη Σφακιανάκη “Η σκιά του Κυβερνήτη” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος.
