Το Πελοποννησιακό Πρακτορείο Ειδήσεων είχε την ιδιαίτερη χαρά να συνομιλήσει με την ψυχολόγο και μέλος της συγγραφικής ομάδας του παιδικού βιβλίου “Ποιος είμαι εγώ παππού;”, Κωνσταντίνα Καραγκιόζη. Με αφορμή πως ο Σεπτέμβριος είναι ο Παγκόσμιος Μήνας της Νόσου Alzheimer, η κα. Καραγκιόζη μας μίλησε για το πως ένα παιδί αντιλαμβάνεται ότι ο παππούς ή η γιαγιά έχουν Αλτσχάιμερ αλλά και τα μηνύματα που μπορεί να περάσει μια παιδική ιστορία όπως αυτή.
Ακολουθεί η συνέντευξη
Τον Αύγουστο του 2019 κυκλοφόρησε από τις πρότυπες Εκδόσεις iWrite η παιδική ιστορία «Ποιος είμαι εγώ, παππού;». Θα μπορούσατε να μας κάνετε μια σύντομη περιγραφή των όσων πρόκειται να διαβάσουμε σ’ αυτό;
Το παιδικό βιβλίο «Ποιος είμαι εγώ, παππού;» εξιστορεί την ιστορία μιας παρέας παιδιών που μαθαίνουν για τη νόσο Alzheimer προκειμένου να βοηθήσουν τον παππού τους που ξεχνά. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό βιβλίο που βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν τα συμπτώματα της νόσου, να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους και να βρουν νέους δημιουργικούς τρόπους επικοινωνίας με το αγαπημένο τους πρόσωπο.
Το βιβλίο απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε παιδιά ηλικίας 8-12 ετών, είτε έχουν κάποιο μέλος της οικογένειας που ξεχνάει είτε όχι, στο πλαίσιο της γενικότερης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Τρίτη Ηλικία. Οι πληροφορίες που παρέχονται, βέβαια, είναι ερωτήματα όλων όσοι εμπλέκονται με τη φροντίδα ενός ατόμου με άνοια και εξηγούνται με ένα πολύ απλό και κατανοητό τρόπο. Επομένως, θα λέγαμε ότι το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα ηλικίας 8-108!
Ποια ήταν η αφορμή για τη δημιουργία της ιστορίας;
Η αφορμή για τη δημιουργία του παρόντος βιβλίου δόθηκε από το ομώνυμο βιωματικό εργαστήριο που πραγματοποιούμε από το 2013 στην Alzheimer Hellas στη Θεσσαλονίκη και στα Δημοτικά σχολεία, με στόχο την ενημέρωση και τη συναισθηματική στήριξη εγγονών ατόμων με άνοια, αλλά και γενικότερα για την ευαισθητοποίηση παιδιών ηλικίας 6 – 12 ετών. Το βιωματικό εργαστήρι «Ποιος είμαι εγώ, παππού;» απέσπασε το 2ο Παγκόσμιο βραβείο σε διαγωνισμό της Alzheimer΄s Disease International (ADI), στο πλαίσιο του 29ου Παγκόσμιου συνεδρίου το 2014. Μέσω των βιωματικών τεχνικών που χρησιμοποιούνται, τα παιδιά έχουν ενεργό ρόλο και μοιράζονται τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Πολλές από τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις των παιδιών χρησιμοποιήθηκαν αυτούσιες στο βιβλίο, εμπλουτίζοντάς το με την αστείρευτη δημιουργικότητα και φαντασία τους. Με αυτόν τον τρόπο, προσεγγίζεται η άνοια μέσα από τα μάτια των ίδιων των παιδιών, κάτι το οποίο αποτελεί και την πρωτοτυπία του παρόντος βιβλίου.
Θα μπορούσατε να μας συστήσετε τους πρωταγωνιστές της ιστορίας σας;
Στο βιβλίο «Ποιος είμαι εγώ, παππού;» περιγράφεται η ιστορία μιας παρέας παιδιών που ανακαλύπτουν ότι ο παππούς έχει Alzheimer. Δυο αδέλφια, ο Φίλιππος και η Άννα, μαζί με τους φίλους τους, τον Κωστή και τη Δανάη, είναι οι τέσσερις πρωταγωνιστές μας. Όλοι μαζί προσπαθούν να βρουν απαντήσεις για τις διάφορες συμπεριφορές που εμφανίζει τον τελευταίο καιρό ο παππούς. Σε αυτή την προσπάθειά τους πολύτιμος βοηθός τους είναι ο ψηφιακός τους φίλος, ο Άλτσε!
Ποιος είναι ο ρόλος του Άλτσε στην ιστορία;
Ο Άλτσε είναι η φωνή του ειδικού που δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα των παιδιών βοηθώντας τα να καταλάβουν τι έχει ο παππούς και πώς μπορούν να τον βοηθήσουν. Ο ενθαρρυντικός του τρόπος τα βοηθά να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους και να δώσουν τις δικιές τους απαντήσεις στις ανησυχίες τους.
Πως αντιλαμβάνεται ένα παιδί πως ο παππούς ή η γιαγιά έχει Αλτσχάιμερ;
Μέσα από την επαφή μας με τα παιδιά έχουμε αντιληφθεί την ικανότητά τους να παρατηρούν τις αλλαγές στη συμπεριφορά των ηλικιωμένων και να αντιλαμβάνονται ότι κάτι διαφορετικό ή περίεργο συμβαίνει. Καθώς βέβαια δεν έχουν την γνώση ότι πρόκειται για μια νόσο, δυσκολεύονται να κατανοήσουν το γιατί συμβαίνει αυτό με αποτέλεσμα να θέλουν να περνούν λιγότερο χρόνο με τον παππού ή τη γιαγιά, να θυμώνουν μαζί τους, να ερμηνεύουν με εγωκεντρικό τρόπο κάποιες συμπεριφορές και να νιώθουν ότι τα ίδια φταίνε σε κάτι. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να μιλήσουμε στα παιδιά για τη νόσο με έναν τρόπο απλό, ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν τις διαφορετικές συμπεριφορές αλλά και να μιλήσουν για τα δικά τους συναισθήματα.
Αυτό που μας έμαθαν τα ίδια τα παιδιά είναι ότι λειτουργούν πραγματικά σα «σφουγγάρια», είναι έτοιμα να απορροφήσουν την καινούργια γνώση, να μάθουν για την άνοια και το πώς μπορούν να βοηθήσουν περισσότερο τους αγαπημένους τους ανθρώπους. Επίσης, είναι εντυπωσιακό το πώς αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση, καθώς μέσα από διάφορες βιωματικές τεχνικές και παιχνίδια, κατανοούν τα συναισθήματα των ατόμων με άνοια, όπως είναι το άγχος, ο φόβος, η ανασφάλεια.
Ο Σεπτέμβριος είναι ο Παγκόσμιος Μήνας Αλτσχάιμερ. Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να περάσετε μέσω αυτής της ιστορίας;
Το μήνυμα που μας αφήνει η ιστορία των μικρών μας φίλων είναι ότι μέσα από την αγάπη και τη γνώση μπορούμε να βοηθήσουμε τους αγαπημένους μας που ξεχνούν και να τους φροντίσουμε. Φροντίζουμε καλύτερα όμως όταν είμαστε οι ίδιοι καλά φροντισμένοι!
Και φροντισμένος είμαι όταν κατανοώ ποιος είναι ο ρόλος μου στη φροντίδα, ποια είναι τα όριά μου, όταν έχω επίγνωση των συναισθημάτων μου, όταν έχω ένα υποστηρικτικό δίκτυο από ανθρώπους που μπορούν να με κατανοήσουν και να με βοηθήσουν, όταν μαθαίνω να ζητώ βοήθεια, όταν μοιράζομαι τις δυσκολίες. Όπως μας λένε και οι 4 πρωταγωνιστές μας «Όταν είμαστε ενωμένοι, μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις και να αντιμετωπίζουμε πιο εύκολα τις δυσκολίες!».
Σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή τη συνέντευξη. Κλείνοντας θα ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: Ποιο θα είναι το επόμενο επαγγελματικό σας βήμα;
Θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα στους ανθρώπους που νοσούν και τις οικογένειές τους μέσα από τις υπηρεσίες μας στα Κέντρα Ημέρα της Alzheimer Hellas στη Θεσσαλονίκης αλλά και μέσα από τις δράσεις μας στην κοινότητα. Όσον αφορά τους πρωταγωνιστές της παιδικής μας ιστορίας, το επόμενο μας βήμα είναι να τους δώσουμε φωνή μέσα από ένα θεατρικό δρώμενο.
