Διαβάζεις μέσα στα βιβλία και θαρρείς πως, κει που περπατάς, θα συναντηθείς με τον έναν και με τον άλλον ξακουσμένον που βλέπεις μέσα στα χαρτιά.
Αλίμονο! Τα βουνά ξεχνάνε, τα κάστρα γκρεμνίζουνται, οι φυλακές είναι βουβές, τα κόκκαλα λιώνουν πολύ γλήγολα.
Ούλα είναι αδιάφορα στον πόνο μας, αφού κι ο άνθρωπος ατός του ξεχνά τα ντέρτια του.
Ένας Έλληνας τουρίστας, δίχως ρίζες που γυρεύει τη πραγματική του πατρίδα, πραγματοποιεί ένα μονοήμερο ταξίδι από τη Μυτιλήνη στο Αϊβαλί. Εκεί ανάμεσα στις δυο ακτές, τα νήματα του χρόνου πλέκονται, το παρόν δίνει τη θέση του στο παρελθόν με την Ιστορία να αφηγείται τα δεινά των λαών. Έχοντας ως συντροφιά το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Αϊβαλί η Πατρίδα μου», περιπλανιέται στα σοκάκια της άλλοτε ελληνικής πόλης, συναντά κτίρια που έχει αφήσει ο χρόνος τα σημάδια πάνω τους και κάπου εκεί αρχίζουν και ξεπετάγονται οι ιστορίες των αμέτρητων κυνηγημένων ψυχών. Πάνε πίσω σε εκείνο τον μαύρο Αύγουστο όταν μπήκαν οι Τσέτσες στη πόλη.
Εκείνη τη μαύρη περίοδο, οικογένειες χωρίστηκαν, παιδιά και γυναίκες έπαιρναν τα βαπόρια για την Ελλάδα μα οι άντρες από δεκαοχτώ έως σαράντα αναγκάστηκαν να μείνουν πίσω και να οδηγηθούν στα Αμελέ Ταμπουρού. Μέσα σε αυτούς και ο δεκαοκτάχρονος Ηλίας Βενέζης που αιχμαλωτίστηκε πριν προλάβει να επιβιβαστεί κρυφά στο βαπόρι για την Ελλάδα με την αδερφή του, Αγάπη Βενέζη – Μολυβιάτη, να προσπαθεί να τον σώσει και να μην οδηγηθεί στα βάθη της Τουρκίας. Όμως, σε αυτή τη καταστροφή δεν υπέφερε μόνο η μια πλευρά, υπέφερε και αυτή που αρνιόταν πεισματικά να εγκαταλείψει όλα όσα τη συνέδεαν με την Ελλάδα. Όπως ο Χασανάκης, που έζησε ευτυχισμένα χρόνια στη Κρήτη και από τη μια στιγμή στην άλλη, με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, βρέθηκε στο Αϊβαλί, ξένος ανάμεσα σε ξένους. Κανένας δε ρώτησε τις δυο πλευρές τι ήθελαν, κανένας δεν αναρωτήθηκε πως ένιωθαν. Πρωταγωνιστές και τραγικά θύματα της Ανταλλαγής έγιναν τα παιδιά της Λωζάνης.
«Ένα μονοήμερο ταξιδάκι γέννησε αυτό το βιβλίο. Αλλά και η τύχη, εκείνο το πρωινό, να ‘χω στα χέρια μου για ξεναγό το βιβλίο του Κόντογλου για την πατρίδα του, το Αϊβαλί» αναφέρει χαρακτηριστικά στο επίλογο του ο Soloup, που φέρνει στους λάτρεις των graphic novels και όχι μόνο, ένα μοναδικό έργο που αποτίει φόρο τιμής στις κυνηγημένες ψυχές της Μικρασιάτικης Καταστροφής. Βασιζόμενος στα έργα των Φώτη Κόντογλου, Ηλία Βενέζη, Αγάπη Βενέζη – Μολυβιάτη και Αχμέτ Γιορουλμάζ, εξυψώνει τις αφηγήσεις τους με αριστοτεχνικό τρόπο που τονίζει τόσο την ατομική τους απλότητα όσο και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης τραγωδίας. Επιπλέον, σκοπός του δημιουργού ήταν να τιμήσει τους συγγραφείς και τις οικογένειές τους αλλά και να αποδώσει σεβασμό σ’ εκείνους που, παρά τον πόνο τους, σκάλισαν τις πληγές τους και έγραψαν τα όσα βίωσαν. Στη προκειμένη περίπτωση, μιλάμε για ένα αριστούργημα της ένατης τέχνης που υμνεί τις χαμένες πατρίδες και επιβάλλεται να κοσμεί κάθε ελληνική βιβλιοθήκη.
Το graphic novel του κομίστα Soloup «Αϊβαλί» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος.