Του Θάνου Χουλιάρα
Είναι ηλίου φαεινότερον πως η έλλειψη προσωπικού εδώ και πολλά χρόνια, στους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, δημιουργεί τεράστια προβλήματα στο τρόπου λειτουργίας τους από τη διαχείριση του κόσμου έως την πρόληψη και προστασία αυτών από φυσικές καταστροφές.
Η αγροτοδασική πυρκαγιά στον Αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών πριν από λίγες μέρες έρχεται να μας θυμίσει με το χειρότερο δυνατό τρόπο, τη δασική πυρκαγιά στην Αρχαία Ολυμπία το 2007. Κοινό σημείο… η απώλεια πρόληψης και δυνάμεων καταστολής μιας πυρκαγιάς έστω κατά το χρόνο εισόδου της, στους αρχαιολογικούς χώρους είτε αυτό λέγεται Αρχαία Ολυμπία, είτε Μυκήνες, είτε Ναός Επικούριου Απόλλωνα.
Το παράδειγμα του Ναού του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες Φιγαλείας στα όρια Ηλείας – Μεσσηνίας – Αρκαδίας είναι ένα από τα πολλά, απώλειας πρόληψης και δυνάμεων καταστολής σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα σε υψόμετρο 1300 σχεδόν μέτρων, το πρώτο χρονικά αρχαιολογικό μνημείο της χώρας το οποίο εντάχθηκε στο κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ το 1986 και το σημαντικότερο μνημείο μετά τον Παρθενώνα, στέκει εκεί ακέραιος εδώ και χιλιάδες χρόνια με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας να προσπαθεί συνεχώς για την ανάδειξη και την προστασία, κυρίως του Ναού, είτε με τη συντήρηση του σκέπαστρου, το οποίο είναι υποχρεωτικό για πολλούς και διάφορους λόγους, είτε με τον καθαρισμό περιμετρικά του χώρου όπου και υπάρχουν διάσπαρτα χιλιάδες τμήματα του ναού και των οικισμάτων.
Τι γίνεται όμως σε περίπτωση έκρηξης δασικής πυρκαγιάς στη περιοχή;
Ποια θα είναι η πρώτη αντίδραση;
Θα προλάβουμε τα χειρότερα;
Μάλλον όχι..και αυτό διότι ούτε το προσωπικό υπάρχει να συνδράμει και να προλάβει να τρέξει, ούτε τα σημαντικά μέτρα πρόληψης μιας πυρκαγιάς πέραν 2-3 δεξαμενών οι οποίες είναι μόνο για ανεφοδιασμό ελικοπτέρων και μερικών πυροσβεστικών κρουνών. Πρόσφατα μάλιστα ο Δήμος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων μετά από πολλά χρόνια και γραφειοκρατία ολοκλήρωσε το έργο υδροδότησης του Ναού του Επικούριου Απόλλωνα ωστόσο υπάρχει ενημέρωση από το Τοπικό Συμβούλιο Ανδρίτσαινας πως το έργο ποτέ δε λειτούργησε! Απίστευτο;
Τι σημαίνει αυτό; Πως ο Ναός σε περίπτωση πυρκαγιάς δεν θα έχει νερό υπό πίεση αλλά μόνο με φυσική ροή και μόνο από τις δεξαμενές που βρίσκονται εκεί ώστε να περιοριστεί ίσως η πυρκαγιά, κάτι που φυσικά είναι αστείο όταν πρόκειται για μια μάχη με ένα φυσικό φαινόμενο σε υψόμετρο 1300 μέτρων.
Μέχρι το 2019 στο χώρο του Ναού στάθμευε ένα μεγάλο πυροσβεστικό όχημα της Δ.Ε Ανδρίτσαινας, παρά την κακή του λειτουργική κατάσταση, του οποίου η παρουσία εκεί ήταν πολύ σημαντική, καθώς λειτουργούσε σαν όχημα πρώτης δράσης με περίπου 2,5 τν νερό υπό πίεση για κατάσβεση φωτιάς. Πλέον το όχημα είναι παροπλισμένο στην Ανδρίτσαινα.
Πολύ σημαντική θεωρείται η έναρξη λειτουργίας του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Ανδρίτσαινας το οποίο ναι μεν είναι εποχικό, ωστόσο πρέπει να ζητηθεί η λειτουργία του καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου λόγο των πολλών ειδικών περιστάσεων και περιπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Ορεινής Ηλείας.
Πρέπει λοιπόν ο κρατικός μηχανισμός και η πολιτική προστασία της Ελλάδας να δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε τόσο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους οι οποίοι προσελκύουν χιλιάδες Έλληνες και ξένους επισκέπτες, να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της ορθής λειτουργίας τους, βάση των χαρακτηριστικών τους ώστε να μη φτάσουμε στο σημείο να κινδυνέψουν πρώτα ανθρώπινες ζωές και ύστερα η ιστορία και ο πολιτισμός μας.
Θάνος Χουλιάρας
Εθελοντής Πολιτικής Προστασίας – Δασοπυροσβέστης
Φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές και τεχνικά έργα ΕΑΠ