Όπως γνωρίζουμε ο πρωτογενής τομέας στη χώρα μας μαζί με τον τουρισμό αποτελούν τους πιο δυναμικούς πυλώνες στην οικονομία της χώρας μας. Εάν αναλογιστούμε ότι το 2,9% του ΑΕΠ προέρχεται από την αγροτική παραγωγή.
Ωστόσο η έλλειψη μια εθνικής στρατηγικής θα έλεγα δεν επέτρεψε στον πρωτογενή τομέα να αποτελέσει έναν βασικό πυλώνα τροφοδοσίας προϊόντων τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και διεθνές επίπεδο. Στην τελευταία 25 ετία που διανύσαμε ο τομέας επαναπαύτηκε στις επιδοτήσεις με αποτέλεσμα να μην προσδώσουμε στα ελληνικά προϊόντα μας την προστιθέμενη αξία που έπρεπε και να καταστήσουμε μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων μας άρρηκτα συνδεδεμένα με την χώρα . Το αποτέλεσμα είναι πλέον να εκπροσωπούμε μόλις το 0,3% της παγκόσμιας παραγωγής .
Ποια είναι τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου ;
Ο μεγάλος κατακερματισμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε μικρές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις με μέγεθος 5 εκτάρια σε σύγκριση με άλλες μεσογειακές χώρες όπου το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων φτάνει τα 13 εκτάρια έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής. Το κόστος παραγωγής συμπεριλαμβάνει το εργατικό δυναμικό , το πετρέλαιο, τα γεωργικά εφόδια , τον γεωργικό εξοπλισμό κ.λ.π. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται άμεσα η διαπραγματευτική δύναμη του παραγωγού. Βέβαια προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να βοηθήσει και το συνεταιριστικό κίνημα με μια σημαντική προϋπόθεση ότι η δομική λειτουργία τους θα εστιάζεται και στην επίτευξη επιχειρηματικών στόχων. Ένα παράδειγμα προς μίμηση για να ακολουθήσουν και άλλοι συνεταιρισμοί είναι αυτό της ΘΕΣγη όπου δεν είναι τίποτα άλλο από την συνεργασία κτηνοτρόφων με αγρότες που καλλιεργούν ζωοτροφές απαντώντας στις πανάκριβες τιμές των ζωοτροφών εισαγωγής. Έτσι η ΘΕΣγη προχωρώντας με σταθερά βήματα διαθέτει πλέον ομάδα δημητριακών, βάμβακος κ.α. Γιατί λοιπόν να μην ακολουθήσουμε το ίδιο παράδειγμα και σε άλλες περιοχές με τα δικά τους προϊόντα και χαρακτηριστικά.
Ας διώξουμε επιτέλους το μικρόβιο του μη συνεργάζεσθε………….
Υπάρχει ελπίδα η αγροτική παραγωγή να ενδυναμωθεί ακόμα περισσότερο;
Στο βασικό αυτό ερώτημα παρά το αναποτελεσματικό περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί υπάρχουν και περιπτώσεις που κατάφεραν να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά δυνατά σημεία της Ελλάδας και να διακριθούν σε διεθνές επίπεδο. Σε αυτές τις κατηγορίες προϊόντα που κέρδισαν μεγάλο μερίδιο αγοράς ξεχωρίζουμε την ελιά, το γιαούρτι και το μέλι. Το παραπάνω αποτέλεσμα συνδέεται άμεσα με την βέλτιστη στρατηγική διείσδυσης στις διεθνής αγορές όπως είναι τυποποιημένα branded προϊόντα και άνοιγμα σε μεγάλες αγορές των ΗΠΑ και της Κίνας.
Η τεχνολογία μπορεί να συμβάλλει προς την θετική κατεύθυνη
Δεν θα μπορούσε και σε αυτή τον τομέα η τεχνολογία αιχμής να μην διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Η γεωργία ακριβείας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγχρονης τεχνολογίας. Με την έννοια γεωργία ακριβείας έχουμε μια νέα προσέγγιση στην αειφορική παραγωγή όπου βασίζεται στην χρήση αισθητήρων και λογισμικών σύγχρονης τεχνολογίας αφού η μέθοδος αυτή αποτελεί μια νέα προσέγγιση στην αγροτική παραγωγή όπου καταγράφει και αξιολογεί δεδομένα από την καλλιέργεια βασισμένη στην παραλλακτικότητα και τις διαφορετικές ανάγκες του εδάφους και της καλλιέργειας Η μέθοδος αυτή διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό από διάφορες άλλες σύγχρονες μεθόδους αγροτικής παραγωγής εφόσον εκμηδενίζει οποιοδήποτε σφάλμα και δίνει την δυνατότητα στον παραγωγό να μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια την εφαρμογή αγροτικών εισροών όπως είναι φυτοφάρμακα , λιπάσματα, νερό. Έτσι με αυτό τον τρόπο μειώνεται η αλόγιστη χρήση γεωργικών εισροών μειώνεται το κόστος , το περιβάλλον δεν επιβαρύνεται και δίνει στο προϊόν ακόμα περισσότερη προστιθέμενη αξία. Το τρίπτυχο τεχνολογία-συνεταιρισμοί (υγιείς)-branding μπορεί να επιφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα αρκεί να το πιστέψουμε και να τολμήσουμε.
Η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να δημιουργήσει έναν δυναμικό αγρο-διατροφικό κλάδο όπου αγγίζει τα 12 δις ετησίως αλλά χρειάζεται μεταρρυθμίσεις για να φτάσουμε στο μέγιστο αποτέλεσμα. Η δυναμική αυτή εστιάζεται :
Στα σημαντικά εργαλεία που προσφέρονται μέσω της νέας ΚΑΠ μέσω της αναβάθμισης της παραγωγικής διαδικασίας και μειώνοντας την εξάρτηση από την λέξη επιδότηση.
Η στενή σχέση ερευνητικών κέντρων –Πανεπιστημίων με στόχο την ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας και της κατάρτισης του Έλληνα παραγωγού.
Δημιουργία ομάδας παραγωγών με σημείο αναφοράς προϊόντα ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο.
Δημιουργία συνεταιρισμών με επιχειρηματικό πρόσημο και τοποθέτηση μελών στα διοικητικά συμβούλια ατόμων που προέρχονται από τον επιστημονικό κλάδο και επιχειρηματικά στελέχη
Στενή σύνδεση πρωτογενή τομέα με τουρισμό για την προβολή και προώθηση των προιόντων.
Ανδρέας Ι.Συρεγγέλας
Γεωπόνος Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Σύμβουλος Αναπτυξιακών Προγραμμάτων
Μέλος ΓΕΩΤΕΕ
