Ο εγκέφαλος αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή πεδία ενασχόλησης της επιστημονικής κοινότητας. Η πολυπλοκότητα με την οποία λειτουργεί ο κάθε εγκέφαλος δεν επιτρέπει μεγάλες και απόλυτες γενικεύσεις. Όμως, ολοένα και ενισχύεται η άποψη ότι η παχυσαρκία αποτελεί πάθηση (και) του εγκεφάλου. Πάθηση του εγκεφάλου που επιτείνεται από μια δίαιτα πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά.
Ο ΒΡΟΧΟΣ ΑΝΑΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΛΕΠΤΙΝΗΣ
Σε φυσιολογικές συνθήκες, υπάρχει ο βρόχος ανάδρασης της λεπτίνης (λεπτίνη: ορμόνη που ρυθμίζει την όρεξη, την πείνα, τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε) ο οποίος λειτουργεί καλά ώστε να ρυθμίζουμε φυσικά την ενεργειακή δαπάνη (τις θερμίδες που καίμε) και την εισερχόμενη κατανάλωση (τις θερμίδες που παίρνουμε). Ο βρόχος ανάδρασης της λεπτίνης σε έναν ιδανικό κόσμο μάς βοηθά να νιώθουμε κορεσμό, να τρώμε λογικές μερίδες.
ΚΙ ΟΜΩΣ..
Αυτός ο όμορφα κατασκευασμένος βρόχος μπορεί να διαταραχθεί όταν τρώμε ορισμένα είδη τροφίμων.
Μια διατροφή γεμάτη υπερ-γεύσεις και γεμάτη υπερ-ανταμοιβές, όπως είναι τα βαρέως επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να ανατρέψουν τα σήματα που δίνουν stop στην κατανάλωση.
Τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη, σε αλάτι, κρεμώδη και λιπαρά δεν περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, είναι όμως πολύ καλοσυνάτα και ευπρόσδεκτα χημικά για τον εγκέφαλο. Τέτοια τρόφιμα αποτρέπουν τη «δουλειά» της λεπτίνης. Μπορεί να προκαλέσουν κάτι σαν φλεγμονή του εγκεφάλου και να μάς κάνουν «ανθεκτικούς» στη λεπτίνη (leptin resistant).
Έτσι, καταλήγουμε να αισθανόμαστε λιγότερο ικανοποιημένοι από τα ίχνη της τροφής και να θέλουμε τελικά να τρώμε περισσότερο.
Έχει φανεί ότι τα άτομα που εκ γενετής, γονιδιακά παρουσιάζουν έλλειψη λεπτίνης αποτελούν τη μειοψηφία μεταξύ των παχύσαρκων. Αντίθετα τα περισσότερα παχύσαρκα άτομα έχουν φυσιολογικά ή αυξημένα επίπεδα λεπτίνης, κάτι που υποδεικνύει ότι η παχυσαρκία είναι μια κατάσταση αντίστασης ως προς τη λεπτίνη.
ΓΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗ
Τρόφιμα που κρίνονται υπεργευστικά ή που «ανταμοίβουν» τον εγκέφαλο και μάς κάνουν άπληστους υπάρχουν άφθονα δυστυχώς στο δυτικό κόσμο (και στον υπόλοιπο κόσμο εσχάτως..). Τέτοια τρόφιμα είναι:
-τα υψηλά σε περιεκτικότητα λιπαρά,
-τα ραφιναρισμένα, επεξεργασμένα πλούσια σε άμυλο ή / και ζάχαρη,
-τα αλμυρά,
-τα ευχάριστα στην υφή (κρεμώδη ή τραγανά),
-τα «εξαρτησιογόνα» (καφεΐνη, αλκοόλ).
Εύκολα, κολλάμε στα παραπάνω τρόφιμα, τα οποία περιέχουν έναν μαγικό συνδυασμό που δύσκολα βρίσκεις στη φύση.
ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΡΩΕΙ ΝΑ ΧΟΡΤΑΣΕΙ
Οι εταιρείες τροφίμων θέλουν το καλό τους, θέλουν να είμαστε «καλοί καταναλωτές». Ο εγκέφαλος θέλει το «καλό» του (γεύση και ανταμοιβή). Το σώμα μας όμως αρρωσταίνει. Χρειάζεται υπέρβαση και θέληση. Χρειάζεται να έχουμε έμπνευση, να κάνουμε τη νοερή πρόβα ενός καλύτερου μέλλοντος του σώματός μας, χρειάζεται και βοήθεια για να ξεκολλήσουμε. Να μην αφήσουμε αυτό που μας τρώει να χορτάσει!
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΣ
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, MΕd
Μέλος Ομάδας Ειδικών Αθλητικής Διατροφής
Μέλος Ομάδας Ειδικών Δημόσιας Υγείας
Γρηγορίου Ε’ 29, Τρίπολη
τηλ: 2710 232364
e-mail: bertzeletos@gmail.com
site: www.dbertzeletos.gr
blog:nutripolitics.blogspot.gr
